Brzoza karłowata (Betula nana) to niski krzew do ok. 1m wys., czasem wyższy, o charakterystycznych okrągławych liściach średnicy do 2cm, brzegiem karbowanych.
W Polsce gatunek zagrożony wyginięciem (EN), i znajduje się pod ścisłą ochroną, uważanym za relikt glacjalny. Brzoza karłowata jest charakterystycznym elementem krzewiastej tundry w Europie i Azji. W Polsce siedliskami tego krzewu są torfowiska wysokie ich obrzeża oraz torfowiska przejściowe.
Na terenie naszego kraju istnieją zaledwie na 4 stanowiskach w tym 2 na Dolnym Śląsku, w Sudetach (torfowisko pod Zieleńcem oraz Góry Izerskie), na Pomorzu w rezerwacie Linienie, oraz w Borch Tucholskich (Polska Czerwona Księga Roślin 2014).
Zdjęcie pochodzi z 2010 r. ze stanowiska powydawanego przez Matułe i in. (2000), rosnącą przy przydrożnym rowie w grupie kosodrzewiny nieopodal Chatki Górzystów, w Górach Izerskiech.
Literatura:
- Kruszelnicki J., Herbichowa M., Kuczyńska M., Fabiszewski J., 2014. Betula nana Brzoza karłowata [w:] Polska Czerwona Księga Roślin: 95-97,
- Matuła J., Wojtuń B., Żołnierz L., Tomaszewska K., 2000. Wymarłe i rzadkie gatunki roślin na torfowiskach Gór Izerskich. Opera Corcontica, 37, 296-303.
- Seneta W. 1991., Drzewa i Krzewy Liściaste, Tom I, A-B. Wyd. PWN, Warszawa
Dostępna w szkółkach roślin ciekawa odmiana o żółtyh liściach – ‚Golden Treasure’ PBR
Właśnie wróciłem z Gór Izerskich. Szukałem tego stanowiska brzozy karłowatej, ale jej tam najprawdopodobniej nie ma. Jest za to ok. kilometra dalej na południe.