We florze Polski mamy do czynienia z 3 gatunkami z rodzaju olsza. Dwa z nich to drzewa olsza czarna (Alnus glutiniosa) i olsza szara (Alnus incana).
Ważną informacją dotyczącą tych dwóch gatunków, jest świadomość występowania mieszańców pomiędzy nimi (Alnus x hybrida). Jak wskazuje Kobendza (1956), mieszańce te wykazują dużą skalę odchyleń w kierunku olszy czarnej bądź szarej.
Liście wykazują wiele cech, które w znacznym stopniu są pomocne przy rozróżnianiu gatunków. W pierwszej kolejności warto zwrócić na wierzchołek liścia i jego kształt. Olsza czarna ma liść w zarysie okrągławy, a wierzchołek często posiada charakterystyczne wcięcie. U olszy szarej liść jest raczej w zarysie jajowaty, a wierzchołek wyciągnięty. Warty uwagi jest też spód blaszki liściowej. U olszy szarej jest on siny i omszony natomiast u olszy czarnej jedyne omszenie na spodniej stronie znajduje się w kątach nerwów, podobnie jak u lipy drobnolistnej (kępki włosków w kątach nerwów – wzdłuż nerwu głównego).
Warto jest również zwrócić uwagę na pęd, który u olszy szarej jest omszony natomiast u czarnej gładki z wyraźnymi przetchlinkami. Młode liście i pędy u olszy czarnej dodatkowo są lepkie w przeciwieństwie do olszy szarej.
Literatura:
- Bugała W., 2000. Drzewa i Krzwy. Wyd. PWRiL, Warszawa, 161-164
- Kobendza M., 1956. Mieszańce naturalne olszy szarej i czarnej w Polsce. Rocznik Sekcji Dendrologicznej Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego, 11, 133-149,
- Tomanek J., Witkowska-Żuk L.,2008. Botanika Leśna. Wyd. PWRiL, Warszawa, 217-220,
- Żuk-Witkowska L., 2013. Rośliny Leśne. Wyd. Multico, Warszawa, 48-49.
