Wszyscy znamy klona palmowego (Acer palmatum), to chyba najbardziej popularny klon azjatycki w naszych ogrodach i parkach, tak samo jak jego liczne odmiany ozdobne. Zawdzięcza to charakterystycznym dłoniastoklapowanym liściom przypominającym konopie siewną. Stare, ponad 100 letnie egzemplarze tych drzew można spotkać do tej pory w parkach historycznych, choćby na terenie Dolnego Śląska m.in. w Książu czy Arboretum w Wojsławicach. Warto jednak zwrócić uwagę, że dostępność nowych gatunków wzrasta, a wśród klonów azjatyckich istnieje większa różnorodność blaszek liściowych niż tych europejskich. Gatunki azjatyckie mają zarówno liście „typowe” – dłoniastoklapowane (Pisze typowe, ponieważ jesteśmy przyzwyczajeni do tego typu blaszek liściowych u klonów), pojedynczych o blaszce liściowej niepodzielonej, trójklapowe i złożone – trójlistkowe. Dlatego też warto poszerzać wiedzę i ją systematycznie porządkować. Artykuł przybliża informację o cechach blaszek liściowych 6 gatunków azjatyckich klonów, które spotkać i uprawiać możemy w Polsce.
klon strzępiastokory (Acer griseum) – Liście złożone – trójlistkowe (listki wielkości 6-8 cm). Środkowy listek z wyraźnym ogonkiem, boczne siedzące. Pojedyncze listki romboidalne, nieznacznie klapowane od połowy liścia w górę. Ogonki liściowe wyraźnie owłosione – włoski długości ok. 1 mm. Liście od spodu sinawe, wyraźnie omszone.
klon palmowy (Acer palmatum) – liście dłoniasto klapowane 5-7 klap, wielkości 5-10 cm długości. klapy ząbkowane ok. ¼ długości od podstawy. Kępki włosków w kontach nerwów. Liść charakterystyczny przypomina liść konopi siewnej.
klon palmowy ′Atropurpurea′ (Acer palmatum ′Atropurpurea′, Acer palmatum f. atropurpureum) – posiada czerwone liście, rozmnażana jest z siewu od tej formy pochodzą liczne odmiany czerwono listne.
klon niby-Siebolda (Acer pseudo-sieboldianum) – Liście dłoniasto klapowe, 9-11 klap, blaszka liściowa okrągła w zarysie. Wcięcia klap dość silne do ok. połowy blaszki liściowej. Liście zwykle średnicy 5(10) cm. Młode liście obustronnie owłosione, później u nasady nerwów wyraźne wykształconymi kępki włosków w kątach nerwów.
klon hodorański, k. cienkoszypułkowy (Acer capillipes) – Liście z wyraźnie zaznaczonymi 3 klapami, boczne klapy w połowie długości liścia bądź nieco niżej. Ponadto u podstawy blaszki liściowej dodatkowa bardzo słabo zaznaczona para klap (Sentea twierdzi, że dodatkowe klapy u podstawy blaszki liściowej rzadko występują u gatunku) – Łącznie 3-5 klapowe. Ogonek liściowy i nerw główny często zaczerwieniony. W kątach nerwów brak włosków za to z wyraźnymi charakterystycznymi zgrubieniami !!!
klon Davida (Acer davidii)– Liście bez klap (ponoć liście siwek i młodych okazów mogą mieć klapy!). Duże liście długości 8-16 cm, jajowate z silnie wyciągniętym wierzchołkiem. Młode liście rudawo owłosione, później nagie. Brzeg liście nierównomiernie piłkowany.
klon grabolistny (Acer carpinifolium) – liście pojedyncze silnie wydłużone, bez klap – przypominają liść grabu. Liście od spodu miękko omszone, włoski wyraźnie wzdłuż nerwu głównego (grab ma włoski w kątach nerwów). Nerwów ok 20-25 par!
Literatura:
- Browicz K., 1955. Klony japońskie w Polsce. Rocz. Sekc. Dendrol. Pol. Tow. Bot., 10, 377-400
- Seneta W. 1996. Drzewa i Kewy liściaste, tom I, A-B. Wyd. PWN, Warszawa; 49-157
